CULTURAL TERMS AND TRANSLATION STRATEGIES IN DISSERTATIONABSTRACTS OF A BUDDHIST UNIVERSITY

Abstract

Cross-cultural translation is a challenge, and a translator's job is to transfer the source language to the target language. Translation strategies are therefore important for translators. This research aimed (1) to categorize cultural words and phrases in 34 Thai dissertation abstracts of doctoral students of Buddhist Psychology Program,Faculty of Humanities at Mahachulalongkornrajavidyalaya University,and (2) to analyze Thai into English translation strategies employed by translators in 34 Thai language abstracts of doctoral students of Buddhist Psychology Program, Faculty of Humanities at Mahachulalongkornrajavidyalaya University submitted in 2019. The research tool was recording form for categorizing cultural words and phrases based on cultural concepts and analysis of translation strategies by Peter Newmark. Translation strategies were analyzed employing conceptual frameworks of Baker’s taxonomy and Pinmanee’s translation strategies for translating cultural-specific items. Frequency of cultural types and translation strategies were shown in percentage. The findings showed that cultural words and phrases consisted of 194 categorized based on Newmark’s concept of culture: 23 words (11.86%) in material culture; 171 words and phrases in in religious organization, concept, teachings, and beliefs consisting of 13 words in religious organization, 126 words in religious concepts, teachings and beliefs followed by 32 words and phrases in religious activities. Regarding translation strategies, cultural translation strategies included five strategies consisting of: (1) literal translation 148 words (76.29%); (2) hybrid translation strategy, a mixed strategy between literal and transliteral translation 25 words (12.89); (3) transliteration 13 words (6.70%); (4) free translation 6 words (3.09%), and (5) descriptive phrase 2 words (1.03%). The research results could be applied in translating other types of cultural texts in both classroom and outside classroom settings.

การแปลข้ามวัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ท้าทายและงานของนักแปลคือการถ่ายโอนภาษาต้นทางไปยังภาษาปลายทาง กลยุทธ์การแปลจึงมีความสําคัญ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) จัดหมวดหมู่คําและวลีทางวัฒนธรรมใน 34 บทคัดย่อวิทยานิพนธ์ภาษาไทยของนักศึกษาปริญญาเอก สาขาพุทธจิตวิทยา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย และ (2) เพื่อวิเคราะห์กลยุทธ์การแปลภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษใช้ในบทคัดย่อภาษาไทย 34 บทคัดย่อของนักศึกษาปริญญาเอก สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย ในปี 2562 เครื่องมือวิจัยหลักคือรูปแบบการบันทึกคําและวลีทางวัฒนธรรม (จัดหมวดหมู่) ตามแนวคิดทางวัฒนธรรมและการวิเคราะห์กลยุทธ์การแปลโดย Peter Newmark ส่วนการแปลทั้งระดับคำและวลีใช้กลยุทธ์ของ Mona Baker และกลยุทธ์ของ สุพรรณี ปิ่นมณี ความถี่ของคำและวลีทางวัฒนธรรมและกลยุทธ์การแปลแสดงเป็นรูปร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า (1)คําและวลีทางวัฒนธรรมที่จัดตามตามแนวคิดวัฒนธรรมของนิวมาร์คมีทั้งหมด 194 ได้แก่ วัฒนธรรมวัตถุมี 23 คํา (11.86%) ในขณะที่คำทางองค์กรทางศาสนาและการจัดการ แนวคิดคําสอนและความเชื่อ กิจกรรมและคำสอนทางศาสนามี 171 คำ ประกอบด้วย องค์กรและการจัดการ 13 คํา (6.70%) แนวคิดคําสอนและความเชื่อทางศาสนา 126 คำ (64.95) คําและวลีในกิจกรรมทางศาสนา 32 คำ (16.49%) ส่วนกลยุทธ์ในการแปลคำทางวัฒนธรรมมี 5 คือ (1) การแปลตามตัวอักษร 148 คํา(76.29%) (2) กลยุทธ์การแปลแบบผสมระหว่างการแปลตามตัวอักษรและการแปลตรงตัวจำนวน 25 คํา (12.89%) (3) การแปลทับศัพท์ 13 คํา(6.70) (4) การแปลอิสระ 6 คํา (309%) (5) วลีเชิงพรรณนา 2 คํา (1.03%) ผลการวิจัยสามารถนําไปประยุกต์ใช้ในการแปลตําราวัฒนธรรมประเภทอื่นๆ ได้ทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน